ناوهڕۆك
وڵاتی ڕۆمانیا
وڵاتی ڕۆمانیا وڵاتێکی هەڵکەوتەی باشووری ڕۆژهەڵاتی کیشوەری ئەورووپایە، لە باکوورەوە سنووری لەگەڵ وڵاتی ئۆکرانیادا هەیە، لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ وڵاتی مۆڵدۆڤا و دەریای ڕەش دا، لە باشوورییەوە وڵاتی بولگاریا و هەرچی لە ڕۆژئاواشەوەیە وڵاتی هەنگاریا بوونی هەیە، وڵاتی سڕبیاش هەڵکەوتەی باشووری ڕۆژئاوای ئەم وڵاتەیە.
ڕووبەری خاکی وڵاتەکە ٢٣٨,٣٩٧ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە و دانیشتووانی لە نزیکەی ١٩ میلیۆن کەسدایە، ڕۆمانیا دوانزەیەم گەورەترین وڵاتی کیشوەری ئەورووپایە وە شەشەم گەورەترینیش لەناو یەکێتی ئەورووپادا، گەورەترین شار و پایتەختی وڵاتەکە شاری بوخارێستە.
زانیاری گشتی
ناوی وڵات | ڕۆمانیا |
پایتەخت | بوخارێست |
زمانی فەرمی | ڕۆمانی |
گرووپە ڕەگەزییەکان |
|
ئایین |
|
دامەزراندنی وڵات | ١٨٥٩ |
ڕۆژی سەربەخۆیی | ٩/٥/١٨٧٧ |
ڕووبەر | ٢٣٨,٣٩٧ کیلۆمەتر چوارگۆشە |
دانیشتووان (٢٠٢١) | ١٩.١٨٦ میلیۆن کەس |
چڕی دانیشتووان | ٨٠کەس/کیلۆمەتر دووجا |
داهاتی ساڵانە | ٢٨٩.١٣٠ میلیار دۆلار |
داهاتی ساڵانەی تاک | ١٥ هەزار دۆلار |
دراو | لیوی ڕۆمانی |
کات | UTC +2 |
کاتی هاوینە | UTC +3 |
شێوازی لێخوڕین | لای ڕاست |
کۆدی نێودەوڵەتی | +٤٠ |
جوگرافیا
وڵاتی ڕۆمانیا گەورەترین وڵاتی باشووری ڕۆژهەڵاتی کیشوەری ئەورووپایە و هەروەها دوانزەیەم گەورەترینی ئەورووپاشە، ڕووبەری خاکەکەی ٢٣٨,٣٩٧ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە و لەنێوان هێڵی درێژی ٤٣-٤٩ باکوور و بازنەی پانی ٢٠-٣٠ ڕۆهەڵاتدا هەڵکەوتووە، وڵاتەکە دابەشبووە بەسەر چەندین ناوچەی چیا و گرد و دەشتدا، زنجیرە چیاکانی کارپاسیان ناوەڕاستی وڵاتی ڕۆمانیای گرتووە، چواردە زنجیرە چیای هەیە کە بەرزییەکەیان لە سەروو ٢٠٠٠ مەترەوەیە و بەرزترینیان لوتکەی (مۆڵدۆڤیانۆ) یە کە بەرزییەکەی ٢٥٤٤ مەترە، ئەم وڵاتە خاوەنی ڕێژەیەکی زۆری خاکە کە بە سیستمی ئیکۆنۆمی سرووشتی و نیمچە سرووشتی ناسراوە کە بۆ کشتووکاڵ و دەستکەوتنی بەرهەمە ڕووەکییەکان بەکاردێن و لە سەدا ٤٧ ی وڵاتەکە دەگرێتەوە، هەروەها لە سەدا ٥ـی وڵاتەکە کە نزیکەی ١٠ هەزار کیلۆمەتر دەکات پێکدێت لە ١٣ پارکی نەتەوەیی گەورە و چەندەها ناوچەی دەستکردی تر.
ڕووباری دانووب کە لە ئەڵمانیاوە هەڵدەقوڵێت و بەناو زۆربەی وڵاتانی ئەورووپادا تێدەپەڕێت، بەناو ئەم وڵاتە و پایتەختەکەی بوخارێست دا تێدەپەڕێت کە لە سڕبیاوە داغڵ دەبێت و بە بولگاریادا لە وڵاتەکە دەچێتەوە دەرەوە، گەورەترین دەلتای ڕووباری دانووب (ئاوێک کە لە ڕووبار جیابێتەوە و بچێتە دەریا و زەریاوە) دەکەوێتە ناو وڵاتی ڕۆمانیاوە و دەڕژێتە دەریای ڕەشەوە، دووەم گەورەترین دەلتایە لە تەواوی ئەورووپادا لەدوای دەلتای ڤۆڵگا لە وڵاتی ڕووسیادا، ئەم وڵاتە بە یەکێک لە گەورەترین ناوچە دارستانییەکانی جیهان ناودەبرێت کە لە سەدا ٢٧ ی خاکی وڵاتەکە دەگرێتەوە، نزیکەی ٣٧٠٠ ڕووەک و بەروبوومی جۆراوجۆر لەم وڵاتەدا هەیە.
کەش و هەوا
بەهۆی هەڵکەوتەی وڵاتی ئۆکرانیاوە کە لە لایەکییەوە دەریا هەیە (دەریای ڕەش) و لەلایەکی تریشەوە وڵاتانی کیشوەری ئەورووپا هەڵکەوتوون کەش و هەوای زۆر دەگۆڕێت و جیاوازە، تێکڕای پلەی گەرمی ساڵانە لە باکووری وڵاتەکەدا ٨ پلەی سیلیزییە و لە باشووریشدا ١١ پلەی سیلیزییە.
تێکڕای بەرزترین پلەی گەرمی لە شاری بوخارێستدا ٢٨ پلەی سیلیزییە و بەرزترین پلەش لە ناوچە نزمەکانی باشووری وڵاتدا سەروو ٣٥ پلە بووە، لە زستاندا تێکڕای بەرزترین پلەی گەرمی ٢ یا کەمتر بووە، بوونی بەفر و باران ڕێژەیەکی زۆرە کە بە تێکڕا ٧٥٠ میلی مەتر بووە لە ناوچە شاخاویی و ساردەکانی ڕۆژئاوای وڵاتەکەدا و لە چواردەوری بوخارێستیش نزیکەی ٥٧٠ میلی مەتر دەبارێت.